Compjutergetrek

Zeg jom, ik mutter is neuh kèr over hemme. Deuhr wort wa afgemeuhst segewoerig. ‘t Zen daaw diej blaaive memmen tegen de joeng oemdèsse nie leustere. Diej joeng zitten héjel deuhn taaid mi zouwe euh keske in der handen mi rappe vingers en ze kaaiken ni oep oef oem. En d’aaw die wulle sjaweleuh en dès just oef dèsse der ni bè zitte. D’aaw kenne dè spel ok ni, en ze maainen dèt allegèr verloren taaid is omdè de joeng doar zittten te vingeren in de plèk van deurh hooiswèrek te moaken. “Ze zulle noeg veul koppaain worre kraaigen”, zenge d’aaw dan.

Sè, k‘hemter noegal is oweht over gat: de wèreld drèèit en kéjert en komt altè trug. Ok dè gemèm over diej kèskes, denkekik zouwe. Pak nè mèrres deuhn ellentrik. Want dè geprits mi diej kèskes (alle, telefonne-euhs zoek mèr zengr) mut zouwe iet zen as tuwn dè deuhn ellentrik in de mode kwamp. Tuwn wèren d‘aaw noeg altè mi kjeskes en petrollampen bizig en veul van die aaw woen diejen ellentrik ni in hoois. Der woer gezéét dè deuhn bliksem oep de hooizen zoe sloagen en tzoe overal brannen lek de feuter.

Deuhn bliksem, noeg zouwiet, dè wèèr iet grèllig mi licht en dè sloeg oep de hooizen mi de riete doaken en di héjel ‘t hoois afbranne. Gènne woender dèsse doar schrik van han.

En tuwn weren der slimmerikken die deuhn bliksem euht troeken en in droajen sta-euhn. En zouwe stopne deuhn bliksem nowet ni mèr. ‘t Goenker teuwn ok noegal, just lek nèw mi diej kèskes. Daaw zoen de joeng lifst toois hawen, mèr dè goenk nèturlek ni. ’t Wèèr zouwe van: “ni oan de kant van de droajer goan asge nèr de met ga, èh”, mèr de joeng laagnen doar is mi nèturlèk, just lek nèw mi diej keskes.

‘k Hem noeg euh vurbelt. Iet mi de traainen, mèr dè wèèr neturlèk ni bèjoens want wallie han gen traainen. Tuw dè de jeste traainen begoesen te raijen, wèèren der ok veul diej doar tégen wèèren. Diej doechten dè de koeij gè mèllek mèr zoen geve as zouwen traainen te keuht nèffes deuhr waai zoe raaijen. Allemoal flaawekul nèturlèk.

Mèr ik hemt nèw noeg altè over “diej kèskès”, mèr tis begeurije euhn slim dink. In euhn dink van de grötte vaneuh pèksken toebeuhk, zit zoeveul in as neuhn héjelen diksjenèèr. Oef noeg méjer. Gènne woender dè de joeng ni alles kunne geléze kraaigen oep éjenen daag.

Mèr get zok noeg in soerten. Ge mut zien wagge zegt. Gèt aaifoon, neuh misérietelefon, aaipot, aaipad. Dèuhr is snuehjesgezet, direktkoat, èps, weps, en kwetteren en zaaiberpesten. Jè, ok zaaiberpesten en oepligterai. Dè komt veul veur, schent. Ik snap ni woaroem dèsse dè sosioale media numen, as doar zoveul trammelant van vortkomt asge ni oeplet wache nèbenéjen loaijt.

As daaw der noeg gen kennis oan hemme blaaive ze doar allemoal best af, mèr euhttèndelèk zal ‘t tog alleman mutte léjere en dan is dè meuhzen ok verléjen taaid.

Nederlandse ‘vertaling’

Zeg man, ik moet er eens iets over zeggen. Er wordt nogal wat gemoppert tegenwoordig. Het zijn de ouderen die blijven kankeren tegen de jongeren omdat ze niet luisteren. Die jeugd zit gans de tijd met zo’n apparaatje in hun handen, met snelle vingers terwijl ze niet op of om kijken. De ouderen willen babbelen, maar het is net alsof ze er niet bij zitten. De ouderen kennen dat ding ook niet en denken dat het allemaal verloren tijd is omdat de jeugd daar zit te tokkelen in plaats van hun huiswerk te maken. Ze zeggen: “ze zullen er nog veel hoofdpijn van krijgen”.

Sè, ik heb het er al eens over gehad: de wereld draait en keert en komt altijd terug. Ook dat gemopper over die smartphones, meen ik. Dat moet ook zo iets geweest zijn toen de elektriciteit in de mode kwam. Toen waren de ouderen nog altijd bezig met kaarsen en petroleum bezig en velen wilden die electirciteit niet in huis. Er werd gezegd dat de bliksem op de huizen zou slaan en het zou overal fel gaan branden.

De bliksem, dat was een schrikwekkend iets met licht, dat insloeg op de huizen met hun rieten daken en liet het hele huis afbranden. Geen wonder dat de mensen daar bang van waren. En toen waren er slimmeriken die de bliksem uittrokken en in draden staken. En zo stopte de bliksem nooit. Er was toen veel om te doen, net zoals nu met die smartphones. De ouderen zouden hun jeugd liefst altijd thuis gehouden hebben, maar dat kon natuurlijk niet.

Ze kregen de boodschap mee: “niet aan de kant van de elektriciteitdraden lopen wanneer je naar het centrum gaat”. Maar de jeugd lachte daar natuurlijk mee, net zoals nu met die smartphones.

Ik heb nog een voorbeeld. Iets met de treinen, maar dat was natuurlijk niet bij ons, want wij hadden geen treinen. Toen de eerste treinen kwamen, waren daar ook veel ouderen tegen. Die dachten dat de koeien geen melk meer zouden geven als de treinen te dicht bij hun wei voorbij zouden rijden. Allemaal onzin natuurlijk.

Maar ik heb het nog altijd over die telefoontjes, maar dat is verdorie een slim dingetje. In zo een ding ter grootte van een pakje tabak zit zoveel als in een ganse encyclopedie, of nog meer. Geen wonder dat de jeugd dat allemaal niet gelezen krijgt in een dag.

Maar er zijn verschillende soorten gsm’s. Je moet opletten wat je zegt. Er is i-phone, smartfoon, i-pod, i-pad. Er is Facebook, Instagram, apps, twitteren, cyberpesten. Ja, cyberpesten en oplichterij, dat komt schijnbaar veel voor. Ik begrijp niet waarom ze dat ‘sociale media’ noemen als daar zoveel trammelant van voort komt als je even niet oplet wanneer je iets download. Als de ouderen er nog geen kennis van hebben, blijven ze er best af, maar uiteindelijk zal iedereen het toch moeten leren en dan is het gemopper verleden tijd.

Rene Claessen