Straatnamencommissie

Minder dan honderd jaar geleden heerste er in Arendonk nog totale anarchie in het geven van straatnamen. Sommige straten hadden dan ook twee, drie of zelfs vier namen: b.v. Plaats, Rechte straat, Gasthuisstraat, Dorpstraat… alle namen voor de tegenwoordige Vrijheid.

Kapelstraat heette ook Bredestraat, Sluiske, Asselbergen en Goorken benoemden dezelfde straat. De Hokken en Madritten werden soms Nieuw-Espanje genoemd. De Schoolstraat was het Priorspaadje, Wezenstraat ging over de tong als Kromstraat. De Hovestraat was lang de Overstraete en werd ook een tijdlang d’Euverstraat genoemd. De Valken noemde men de Geitenmarkt en Torenstraat was het Kerkstraatje. Voorheide kende ook verschillende benamingen door de tijd heen, zoals Terheide, Verheide, Verhei en Vrij. Om alle verschillende benamingen van de Arendonkse straten doorheen de tijd op te noemen, zou waarschijnlijk een volledige editie van ons Heemnieuws nog niet volstaan.

Halfweg de jaren ‘30 van vorige eeuw besloot het schepencollege over te gaan tot het instellen van een straatnamencommissie. Met nieuwe namen wilde men het de vreemdelingen in Arendonk gemakkelijk maken en tegelijk een kader scheppen waarbinnen een nieuwe naam toegekend kon worden. De Eerste Straatnamencommissie bestond uit de burgemeester, schepenen, secretaris, een afgevaardigde van het Davidsfonds en van de Oud-Studentenbond. Onder meer een jonge Jef De Pauw, Antoon De Puydt en ook pastoor Coveliers waren van de partij.

In de Eerste Straatnamencommissie is destijds de grondslag gelegd voor de historische echte Arendonkse benamingen gebaseerd op geschiedenis, oude overgeleverde benamingen, uitzicht van het landschap, namen van waterlopen, benamingen uit oude cijnsboeken en akten, oude kadasternamen en namen vanop onder meer de Ferrariskaarten en de Caerte Figuratief.

De gemeenteraad keurde de eerste reeks namen goed in 1937. Tussen 1937 en 1963 werden er in Arendonk vele nieuwe huizen gebouwd en nieuwe straten aangelegd. Dit aantal was op één na zo groot als het aantal reeds bestaande straten op dat moment. Het schepencollege stelde indachtig het werk van de eerste commissie een Tweede Straatnamencommissie in. Deze bestond uit mensen van het schepencollege, aangevuld met een aantal mensen met historische en dorpskundige kennis. Op 8 augustus 1963 werden die straatnamen dan officieel door de gemeenteraad aanvaard.

Bij de oprichting van de heemkundige kring in 1978 gaf het toenmalige gemeentebestuur de verantwoordelijkheid voor het benoemen van nieuwe straten aan de heemkundige kring ‘Als Ice Can’. Binnen de nieuwe kring werd dan ook de Derde Straatnamencommissie officieel in het leven geroepen. Alle nieuwe straatnamen worden met een verantwoordingsnota over de nieuwe benaming voorgesteld door deze Derde Straatnamencommissie. Deze is samengesteld uit bestuursleden van de heemkundige kring. In eerste instantie wordt een nieuwe naam voorgesteld aan het algemeen bestuur van de kring, dat hierover een bindend advies uitbrengt voor het gemeentebestuur.

Door de onafhankelijke werking van de verschillende straatnamencommissies in de loop der tijd, blijft de naamgeving van onze straatnamen een mooi verantwoord en een duidelijk plaatselijk gebonden geheel. Het resulteert in authentieke en vaak unieke namen, geheel eigen aan Arendonk.

Jean Huybrechts, red.